Verantwoord ondernemen, hier komen we, hier komen we…

Duurzaam zijn is niet genoeg.  Voor Inès Godart, hoofd Responsible Business bij Fujitsu België, moeten we groter denken. En streven naar Responsible Business. Blockchain zal daarbij een uitstekende ondersteuning bieden.

“Vandaag beweren bijna alle organisaties duurzaam te zijn, maar is dat echt zo?” vraagt Inès Godart, Head of Responsible Business, Fujitsu België. En in hoeverre ben je er als bedrijf van overtuigd dat alle partners en leveranciers in je toeleveringsketen hun beloftes nakomen?“

Eind november 2023 kondigde de Belgische groep Vandemoortele aan dat het zijn samenwerking met een Indonesische palmolieproducent tijdelijk stopzette. Uit het onderzoek – gepubliceerd in De Tijd en L’Echo- bleek dat het bedrijf in kwestie, First Resources, betrokken was bij grootschalige ontbossing. En toch is er volgens de beschikbare duurzaamheidsrapporten geen probleem. “Zo zie je maar hoe moeilijk het nog is om greenwashing te onderscheiden van bedrijven die echt bezorgd zijn om de planeet… Vandemoortele, een pionier op het gebied van duurzaamheid in de voedingsindustrie, heeft mogelijk onbewust jarenlang samengewerkt met een bedrijf dat achter de schermen minder duurzaam is dan het beweert te zijn!”

Bestrijding van greenwashing

Een mooi voorbeeld van onbedoelde greenwashing! Of hoe je een illusoir beeld van de eco-verantwoordelijkheid van een bedrijf kunt overbrengen. Verantwoorde communicatie betekent niet altijd dat een bedrijf er ook naar handelt. “De toename van greenwashingpraktijken heeft het scepticisme van de consument vergroot, wat helaas een negatieve invloed heeft gehad op echte milieuvriendelijke merken en inspanningen om het publiek bewuster te maken“, zegt Inès Godart.

In de meeste gevallen is dit te wijten aan een gebrek aan traceerbaarheid, die gedeeltelijk en onvolledig is. Hoewel traceerbaarheid helpt om de productkwaliteit te behouden, de efficiëntie van processen te verbeteren, veiligheid te garanderen en duurzame ontwikkeling te bevorderen, kan het tijd en moeite kosten om het in te voeren…

“Organisaties hebben behoefte aan een transparante en diepgaande analyse van de partners waarmee ze samenwerken,” vervolgt Inès Godart. “Dat is waar blockchaintechnologie een rol kan spelen. Uiteindelijk draait het allemaal om gegevens! In een blockchain worden gegevens cryptografisch verzegeld zodat niemand ze kan vervalsen. Dit maakt het verleden onveranderlijk en traceerbaar. Net als bij financiële transacties garandeert blockchain ook transparantie in het kader van duurzaamheid en kan het dus greenwashing tegengaan.“

Alles in blockchain!

Blockchaintechnologie kan verschillende voordelen bieden voor toeleveringsketens, met name op het gebied van duurzaamheid. Door bij te houden welke grondstoffen in het productieproces worden gebruikt, kunnen bedrijven het gebruik ervan beperken en de hoeveelheid geproduceerde uitstoot beperken. Daarnaast kan blockchain worden gebruikt om de herkomst van producten te verifiëren, waardoor het risico op illegale of onethische praktijken wordt verkleind.

Dit bespaart ook tijd en geld die besteed worden aan het handmatig invoeren en traceren van gegevens. Indirect stroomlijnt blockchain de communicatie tussen bedrijven en leveranciers, wat resulteert in een betere samenwerking en een duidelijkere algemene informatiestroom.

“Tot slot voorkomt blockchain, door gegevens op te slaan in een gedistribueerd grootboek, vervalsing van gegevens en ongeautoriseerde toegang. Alles wat er in de toeleveringsketen gebeurt, wordt vastgelegd in de blockchain, of het nu gaat om een order of de startdatum van een activiteit,” legt Inès Godart uit.  “En hoe meer gegevens er zijn, hoe groter de kans dat het platform inconsistenties of fouten kan detecteren, zoals bijvoorbeeld het gewicht bij binnenkomst van een container en het gewicht bij vertrek.”

CSRD en DPP… een game-changer

In het licht van de nauw verwante concepten van blockchain voor duurzame ontwikkeling en greenwashing, is het cruciaal voor bedrijven om het landschap doordacht te benaderen. De tegenspoed van Vandemoortele bewijst dat bepaalde rapporten die niet worden voorafgegaan door een externe controle of audit met de nodige voorzichtigheid moeten worden benaderd. Laten we hopen dat het CSRD de lat voor verslaggeving over duurzame ontwikkeling wereldwijd hoger kan leggen,” zegt Inès Godart. En daarmee niet alleen de toon zetten voor meer duurzaamheid, maar vooral voor een transparantere en eerlijkere vorm van duurzaamheid.

De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) van de Europese Unie komt eraan. De richtlijn wordt geleidelijk ingevoerd vanaf 1 januari 2024. De eerste bedrijven moeten de nieuwe regels voor het eerst toepassen in het boekjaar 2024, voor een verslag dat in 2025 moet worden gepubliceerd. “De uitrol zal progressief verlopen tussen 2024 en 2028, te beginnen met grote bedrijven van openbaar belang die genoteerd zijn op een Europese gereguleerde markt.“

Ook wordt het DPP (Digitaal Product Paspoort) verwacht. Net als het reispaspoort is het digitale productpaspoort – dat in 2026 wordt verwacht – een document dat een product gedurende zijn hele levenscyclus moet vergezellen. Het zal een reeks gegevens samenbrengen, van de herkomst en extractie van de materialen die nodig zijn voor de productie tot de recycling van het product aan het einde van zijn levensduur. In de praktijk zal het op elk product worden aangebracht in de vorm van een NFC-chip, een QR-code of een RFID-tag.

In het beginstadium van de PLR-implementatie zullen veel fabrikanten en merken hun werkwijze en keuze van zakenpartners volledig moeten herzien. Maar als het PLR eenmaal is ingevoerd, zal het bedrijven waardevolle informatie geven over hun ecologische voetafdruk. Het zal hen niet alleen in staat stellen om hun doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling sneller te bereiken, maar ook om hun verantwoord geproduceerde producten tegen een hogere prijs te verkopen. Batterijen en textiel zullen de eerste betrokken productcategorieën zijn.

“Verantwoord ondernemen”… een machtsverschuiving

Hoewel deze stappen noodzakelijk zijn, stelt Inès Godart voor om verder te kijken dan het begrip duurzaamheid. In plaats daarvan moeten we kijken naar “verantwoord ondernemen”, dat een bredere reikwijdte heeft: verantwoordelijkheid nemen voor mensen en milieuproblemen, naast verantwoordelijkheid voor het maken van winst. Volgens hem is het nu van essentieel belang dat er dringend werk wordt gemaakt van verantwoord ondernemen.

“Consumenten hebben het nu voor het zeggen. Nieuwe technologieën hebben hen de macht gegeven om hun mening op grote schaal te verdedigen. Ze hebben hen ook de mogelijkheid gegeven om te evalueren wat merken zeggen, doen en waartoe ze zich verbinden. Het merk is nu een gemeenschappelijk goed geworden…“.